Met betrekking tot ieder boekjaar moet door elke vzw een jaarrekening worden neergelegd. Het Koninklijk Besluit tot uitvoering van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (KB/WVV) voert nieuwe modellen van jaarrekeningen in. Welk nieuw model uw vzw moet gebruiken hangt af van de grootte van uw vzw en de boekhoudkundige verwerking (enkel of dubbel). Het overgrote deel van de vzw’s moet dit jaar voor het eerst een jaarrekening opmaken volgens de nieuwe modellen.
Wat de te gebruiken modellen betreft, wordt een onderscheid gemaakt naar gelang de grootte van uw vzw en naargelang de boekhoudkundige verwerking (enkel of dubbel).
a) GROOTTE van uw vzw
Het WVV maakt enkel een onderscheid tussen kleine en grote vzw’s. Binnen de categorie van de kleine vzw’s worden tevens micro-vzw’s opgenomen.
Kleine vzw’s zijn vzw’s die op balansdatum van het laatst afgesloten boekjaar, niet meer dan één van de volgende criteria overschrijden:
- jaargemiddelde van het aantal werknemers: 50 ;
- jaaromzet, exclusief de belasting over toegevoegde waarde: 9 000 000 euro;
- balanstotaal: 4 500 000 euro.
Binnen de categorie van kleine vzw’s bestaan er ook micro-vzw’s. Dit zijn kleine vzw’s die om balansdatum van het laatste afgesloten boekjaar niet meer dan één van de volgende criteria overschrijden:
- jaargemiddelde van maximum 10 werknemers;
- jaaromzet, exclusief btw: 700 000 euro;
- balanstotaal: 350 000 euro.
Grote vzw’s, door het WVV omschreven als ‘andere dan kleine vzw’s, zijn vzw’s die op balansdatum van het laatst afgesloten boekjaar, meer dan één van de volgende creteria overschrijden:
- jaargemiddelde van het aantal werknemers 50;
- jaaromzet, exclusief de btw: 9 000 000 euro;
- balanstotaal: 4 500 000 euro.
Enkel de grote vzw’s moeten een commissaris aanstellen. In deze grote vzw’s moet het bestuursorgaan ook een omstandig jaarverslag opmaken en voorleggen aan de algemene vergadering.
Heel veel vzw’s zullen volgens het WVV een kleine vzw zijn. Dit betekent niet dat al deze vzw’s een vereenvoudigde boekhouding kunnen voeren en kunnen werken met een vereenvoudigd model van jaarrekening.
b) De wijze van BOEKHOUDEN: enkel of dubbel
Vzw’s kunnen een vereenvoudigde boekhouding voeren, indien zij niet meer dan één van de volgende criteria overschrijden:
- jaargemiddelde van maximum 5 werknemers;
- in totaal 334 500 euro aan andere dan niet recurrente ontvangsten, exclusief btw;
- in totaal 1 337 000 euro aan bezittingen;
- in totaal 1 337 000 euro aan schulden.
De vereenvoudigde boekhouding komt in essentie meer op de vroegere bijlage A van het ABC-model.
Deze vzw’s kunnen er ook vrijwillig voor kiezen om ene dubbele boekhouding te voeren.
Vzw’s moeten een dubbele boekhouding voeren, indien zij meer dan één van de volgende criteria overschrijden:
- jaargemiddelde van maximum 5 werknemers;
- in totaal 334 500 euro aan andere dan niet recurrente ontvangsten, exclusief btw;
- in totaal 1 337 000 euro aan bezittingen;
- in totaal 1 337 000 euro aan schulden.
c) De JAARREKENINGEN onder het KB/WVV: vier verschillende modellen
Binnen de eerder omschreven categorieën van vzw’s (klein of groot), bepaalt het KB/WVV dat vier verschillende modellen van jaarrekening van toepassing zijn:
- Voor de kleine vzw’s: een vereenvoudigd model, of een microschema, of een verkort schema.
- Voor de grote vzw’s: een volledig schema.
De kleine vzw’s die een vereenvoudigde boekhouding mogen voeren, kunnen hun jaarrekening opmaken volgens een vereenvoudigd model, dat in essentie neerkomt op de vroegere bijlagen B en C van het ABC-model.
Deze kleine vzw’s kunnen vrijwillig opteren voor een dubbele boekhouding en zullen in dat geval een jaarrekening moeten opmaken volgens het microschema of het verkort schema.
Deze kleine vzw’s kunnen hun jaarrekening vooralsnog kosteloos neerleggen bij de griffie van de ondernemingsrechtbank, binnen de dertig dagen na de goedkeuring ervan door de algemene vergadering.
- MICROSCHEMA:
Binnen de categorie van kleine vzw’s bestaan er zoals gezegd microvzw’s.
Microvzw’s kunnen ook voldoen aan de voorwaarden om een vereenvoudigde boekhouding te voeren en mogen in dat geval hun jaarrekening opmaken volgens het vereenvoudigd model en bijgevolg neerleggen ter griffie.
Microvzw’s die niet voldoen aan de voorwaarden om een vereenvoudigde boekhouding te voeren dienen een jaarrekening volgens microschema op te maken. Deze microvzw’s moeten hun jaarrekening neerleggen bij de Nationale Bank van België, binnen de dertig dagen na de goedkeuring ervan door de algemene vergadering.
- VERKORT SCHEMA:
Tot slot zijn er de kleine vzw’s die niet voldoen aan de voorwaarden om een microvzw te zijn. Het gaat dus om de grootste categorie onder de kleine vzw’s. Deze vzw’s moeten een jaarrekening opmaken volgens een verkort schema.
Deze vzw’s moeten hun jaarrekening neerleggen bij de Nationale Bank, binnen de dertig dagen na de goedkeuring ervan door de algemene vergadering.
- VOLLEDIG SCHEMA: voor de grote vzw’s
Zoals eerder aangehaald zijn er ook grote vzw’s. Deze vzw’s moeten een jaarrekening opmaken volgens een volledig schema.
Deze vzw’s moeten hun jaarrekening neerleggen bij de Nationale Bank, binnen de dertig dagen na de goedkeuring ervan door de algemene vergadering. Zij moeten ook een commissaris aanstellen.
d) Van klein naar groot en omgekeerd
Wanneer een kleine vzw meer dan één van de groottecriteria overschrijdt, dan zal deze een grote vzw worden. Wanneer een grote vzw niet langer meer dan één van de groottecriteria overschrijdt, dan zal deze een kleine vzw worden. Deze omschakeling gebeurt niet meteen, dit heeft slechts gevolgen als dit zich gedurende twee opeenvolgende boekjaren voordoet. De gevolgen hiervan gaan in dat geval in vanaf het boekjaar dat volgt op het boekjaar gedurende hetwelk meer dan één van de criteria voor de tweede keer werden overschreden of niet meer werden overschreden. We verduidelijken nog even de gevolgen: enkel een grote vzw moet een commissaris aanstellen, een jaarverslag maken en de jaarrekening opmaken volgens het volledig schema.
Wat de neerlegging op de Nationale Bank betreft, meldt de site van de NBB dat de nieuwe modellen pas zullen aanvaard worden vanaf 6 januari 2021. In afwachting van de 6e januari 2021, mogen de oude modellen nog gebruikt worden.
Voor de hele kleine vzw’s die een vereenvoudigde boekhouding voeren, is dit niet van belang, aangezien de neerlegging van het vereenvoudigde model bij de griffie van de ondernemingsrechtbank moet gebeuren en het nieuwe model van jaarrekening in essentie hetzelfde is als de bijlagen B en C van het ABC-model.
Bron: VSDC vzw Review nr 193